To αλκοόλ αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνικής μας ζωής. Τα μεγάλα οικογενειακά τραπέζια καθώς και οι συχνοί έξοδοι του σαββατοκύριακου αυξάνουν την κατανάλωση αλκοόλ, με την έννοια τόσο της ποσότητας όσο και της συχνότητας αλλά και της ταχύτητας. Έχει αποδειχθεί ότι το χρονικό διάστημα του Δεκέμβρη και του Ιανουαρίου η κατανάλωση των αλκοολούχων ποτών αυξάνεται τουλάχιστον κατά 20%. Το γεγονός αυτό οδηγεί όχι μόνο στην αυξημένη πρόσληψη περιττών θερμίδων όσο και στον κίνδυνο εμφάνισης αρκετών προβλημάτων υγείας. Κλειδί στην υπόθεση είναι η υιοθέτηση του μέτρου και όχι η πλήρης απαγόρευση του.

 

Τι ακριβώς είναι το περίφημο αλκοόλ;

Κύρια ουσία στο αλκοόλ, όπως το φανερώνει και το όνομα του, είναι μια αλκοόλη η αιθανόλη. Πρόκειται για μια ουσία που παράγεται κατά τη ζύμωση των σακχάρων που προέρχονται από πρώτες ύλες πλούσιες σε υδατάνθρακες, όπως είναι τα σταφύλια στην περίπτωση του κρασιού ή το κριθάρι στην περίπτωση της μπύρας. Αυτή η διαδικασία μετατροπής των σακχάρων σε αλκοόλη ονομάζεται αλκοολική ζύμωση και γίνεται με τη βοήθεια μικροοργανισμών, οι οποίοι  ονομάζονται ζύμες. Η περιεκτικότητα ενός ποτού σε αλκοόλ μπορεί να φτάνει μέχρι και 60-70%, ανάλογα με τον τρόπο επεξεργασίας του μετά τη ζύμωση.

Τι γίνεται στο σώμα μετά την κατανάλωση αλκοόλ;

Το αλκοόλ έχει την τάση να εισέρχεται στον οργανισμό αλλά να μην πέπτεται όπως τα υπόλοιπα τρόφιμα. Ένα μέρος της ποσότητας του απορροφάται από τη γλώσσα και τον στοματικό βλεννογόνο, ενώ το υπόλοιπο απορροφάται μέσω των τοιχωμάτων του στομάχου και του λεπτού εντέρου και εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος. Μέσω της κυκλοφορίας του αίματος το αλκοόλ έχει τη δυνατότητα να φτάσει σε όλα τα όργανα μέχρι και τον εγκέφαλό σου σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, το ήπαρ είναι το όργανο που αναλαμβάνει το ρόλο της αποτοξίνωσης του από τον οργανισμό. Ειδικά ηπατικά ένζυμα διασπούν την αλκοόλη σε απλούστερες ουσίες, ενώ μια μικρή ποσότητα αλκοόλ δε μεταβολίζεται και αποβάλλεται μέσω της αναπνοής και των ούρων. Το αλκοόλ μεταβολίζεται με σταθερό ρυθμό αλλά το χρονικό διάστημα που παραμένει στο σώμα μπορεί να ποικίλει, καθώς οι συγκεντρώσεις αλκοόλ στο αίμα διαφέρουν μεταξύ των ανθρώπων και των καταστάσεων. Κατά μέσο όρο, χρειάζεται περίπου μία ώρα για να μεταβολιστεί ένα τυπικό ποτό.

Η αύξηση του σωματικού βάρους φαίνεται να οφείλεται και στην επιπλέον πρόσληψη τροφής στην οποία σε οδηγεί το αλκοόλ. Αρχικά, οι θερμίδες που λαμβάνονται μέσα από ένα ποτό είναι υγρές, δηλαδή δε προκαλούν κορεσμό. Η κατανάλωση αλκοόλ φαίνεται ότι ανοίγει την όρεξη σε μεγάλο βαθμό.

Οι άνδρες μεταβολίζουν πολύ πιο γρήγορα το αλκοόλ συγκριτικά με τις γυναίκες καθώς διαθέτουν περισσότερα ένζυμα διάσπασης. Ταυτόχρονα, λόγω του μεγαλύτερου ποσοστού άλιπης μάζας και υγρών απορροφούν περίπου τη διπλάσια ποσότητα αλκοόλ.

 

Τι θα πρέπει να γνωρίζω πριν την κατανάλωση αλκοόλ;

  • Το αλκοόλ θα πρέπει να καταναλώνεται αργά και σε συνδυασμό με φαγητό. Η απορρόφηση του ξεκινά από τη στιγμή που μπαίνει στο στομάχι. Πρακτικά αν το στομάχι είναι άδειο η απορρόφηση του είναι γρηγορότερη.
  • Θα πρέπει να αποφεύγεται η προσθήκη ανθρακούχων αναψυκτικών καθώς συμβάλλουν στη γρηγορότερη απορρόφηση του.
  • Προτιμήστε τη μπύρα και το κρασί καθώς έχουν μικρότερη συγκέντρωση σε αλκοόλ.
  • Καταναλώστε αρκετό νερό τόσο μεταξύ των ποτών όσο και μετά το τερματισμό της κατανάλωσης του.
  • Προσθέστε στο ποτό νερό ή παγάκια με σκοπό την αύξηση του όγκου του ποτού χωρίς όμως την ταυτόχρονη αύξηση της περιεκτικότητας του σε αλκοόλη.
  • Απαγορεύεται η χρήση παρακεταμόλης (π.χ. Depon), γιατί μαζί με το αλκοόλ η κατηγορία αυτή των φαρμάκων προκαλεί ηπατοτοξικότητα.

Οι συστάσεις αναφέρουν 1 ποτό την ημέρα για τις γυναίκες και 2 ποτά στην περίπτωση των ανδρών.

 

Πώς το αλκοόλ προκαλεί αφυδάτωση αφού είναι υγρό;

Το αλκοόλ είναι διουρητικό, δηλαδή προάγει την απώλεια νερού μέσω των ούρων. Αυτό συμβαίνει λόγω της αναστολής της παραγωγής μιας ορμόνης που ρυθμίζει την απέκκριση του νερού. Όταν δε λειτουργεί, η ουροδόχος κύστη είναι ελεύθερη να γεμίσει, γεγονός που οδηγεί πιο συχνά στην τουαλέτα. Σταδιακά χάνονται περισσότερα υγρά από όσα παίρνει κανείς με την κατανάλωση αλκοόλ καταλήγοντας σε αφυδάτωση.

 

Συμπερασματικά

Εάν είσαι λάτρης των αλκοολούχων ποτών δεν υπάρχει επιτακτικός λόγος να τα αποφεύγεις, εφόσον καταναλώνονται με μέτρο. Στόχος θα πρέπει να είναι η ένταξη της κατανάλωση τους στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής για να αντλήσεις τόσο τα οφέλη τους όσο και να τα απολαύσεις. Απαιτείται, λοιπόν, ισορροπία και στα ποτά για να μπορούμε να έχουμε έναν έλεγχο και στις εξόδους μας σε διατροφικό επίπεδο.