Είναι κοινώς αποδεκτό ότι τα αναψυκτικά αποτελούν ένα αρκετά αγαπητό προϊόν για μικρούς και μεγάλους. Ωστόσο, πρόκειται για υγρά τρόφιμα τα οποία έχουν συνδεθεί άρρηκτα με δυσμενείς επιπτώσεις για την υγεία λόγω της κακής διατροφικής τους σύστασης. Τα τελευταία χρόνια, έρευνες έχουν δείξει ότι η υψηλή περιεκτικότητα των αναψυκτικών σε σάκχαρα μπορεί να αποτελέσει την αιτία για αύξηση του σωματικού βάρους, τερηδόνα και εμφάνιση διαφόρων χρόνιων νοσημάτων. Για το λόγο αυτό, οι οργανισμοί υγείας οδηγήθηκαν στη δημιουργία κατευθυντήριων οδηγιών για την πρόσληψη των σακχάρων τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά, επηρεάζοντας άμεσα τη βιομηχανία των αναψυκτικών.
Οι κατευθυντήριες οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) συστήνουν: Τη μείωση της πρόσληψης των ελεύθερων σακχάρων κάτω από το 10% της συνολικής ημερήσιας πρόσληψης.
Από τι αποτελούνται τα light αναψυκτικά;
Τα light αναψυκτικά αποτελούνται από έναν συνδυασμό ανθρακούχου νερού, φυσικών ή τεχνητών γλυκαντικών, χρωστικών ουσιών και αρωμάτων και άλλων πρόσθετων συστατικών. Η πρόσθετη ζάχαρη ή αλλιώς τα “ελεύθερα σάκχαρα” που περιέχονται σε ένα light αναψυκτικό είναι πολύ λιγότερη συγκριτικά με ένα κανονικό. Πιο συγκεκριμένα, τα light αναψυκτικά τις περισσότερες φορές αποδίδουν λιγότερες θερμίδες στο σύνολο. Για παράδειγμα, ένα αναψυκτικό τύπου cola περιέχει 7 θερμίδες (Kcal)/ μπουκάλι χωρίς καθόλου πρόσθετα σάκχαρα, ενώ το αντίστοιχο κλασσικό αναψυκτικό περιέχει 155 θερμίδες (Kcal)/ μπουκάλι με 37 γρ. πρόσθετα σάκχαρα. Για να μπορέσουν να ισορροπήσουν σε γεύση τα light αναψυκτικά παρασκευάζονται με άλλες πρόσθετες γλυκαντικές ουσίες. Οι γλυκαντικές ουσίες γενικά διακρίνονται σε εκείνες που περιέχουν θερμίδες (όπως η γλυκόζη, η φρουκτόζη) και σε εκείνες που έχουν πολύ μικρή θερμιδική αξία. Σε αυτή τη περίπτωση χρησιμοποιούνται τα μη θερμιδογόνα γλυκαντικά για να μειωθεί το συνολικό θερμιδικό φορτίο. Αυτά τα γλυκαντικά αποδίδουν ελάχιστες θερμίδες και είναι αρκετές φορές πιο γλυκά από την κοινή ζάχαρη. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι δεν είναι όλα τα αναψυκτικά με γλυκαντικά χαμηλά σε θερμίδες ή χαμηλής περιεκτικότητας σε σάκχαρα. Μερικές φορές μπορεί να περιέχουν γλυκαντικά σε συνδυασμό με τη ζάχαρη. Για αυτό και είναι απαραίτητη πάντα η σωστή ανάγνωση των διατροφικών ετικετών στη κάθε συσκευασία ενός τροφίμου.
Είναι τα light αναψυκτικά πιο θρεπτικά;
Αυτό αποτελεί περισσότερο μύθο παρά αλήθεια καθώς τόσο τα κανονικά όσο και τα light αναψυκτικά δεν έχουν κάποια ουσιαστική θρεπτική αξία. Αυτός είναι και ο λόγος που οι θερμίδες τους χαρακτηρίζονται συχνά ως “κενές” καθώς δεν μας παρέχουν κανένα θρεπτικό συστατικό.
Η κατανάλωση light αναψυκτικών οδηγεί σε μείωση του σωματικού βάρους;
Γενικότερα, τα αναψυκτικά αποτελούν ένα ρόφημα πλούσιο σε απλούς υδατάνθρακες και κυρίως ζάχαρη και μπορούν να αποδώσουν μέχρι και 150-200 θερμίδες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης και κατ΄ επέκταση μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους μακροπρόθεσμα. Ωστόσο, η στροφή προς την κατανάλωση light αναψυκτικών για τη διαχείριση του σωματικόυ βάρους αποτελεί ένα διφορούμενο θέμα. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει μία τάση προς αύξηση του σωματικού βάρους όταν επιλέγονται συστηματικά light αναψυκτικά. Γεγονός το οποίο αποδίδεται εν μέρη στα διάφορα υποκατάστατα ζάχαρης που εμπεριέχονται σε αυτά, τα οποία φαίνεται ότι αυξάνουν την επιθυμία του ατόμου για πρόσληψη ζάχαρης και ενεργειακά πυκνών τροφίμων. Οπότε παρότι μπορεί φαινομενικά να αποτελούν μία ιδανική λύση για να μειωθεί η πρόσληψη των πλούσιων σε θερμίδες αναψυκτικών, αντίθετα μπορεί να αποτελέσουν παγίδα υπερκατανάλωσης.
Κάνουν κακό στην υγεία των δοντιών;
Ένα από τα βασικά συστατικά των light αναψυκτικών, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση των κανονικών αναψυκτικών, είναι τα οξέα. Τα οξέα είναι υπεύθυνα για την οδοντική διάβρωση καθώς και για τη διάλυση των σκληρών ιστών στα δόντια. Συνεπώς, τόσο τα light όσο και τα κανονικά αναψυκτικά είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για τη ανάπτυξη τερηδόνας.
Μπορούν τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη να τα καταναλώνουν άφοβα;
Η ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα είναι βασικός στόχος της διαχείρισης ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη. Τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά που προστίθενται στα light αναψυκτικά δεν φαίνεται να επηρεάζουν τα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης στο αίμα, για αυτό και η χρήση τους θεωρείται ελεύθερη σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη. Συνεπώς, θα μπορούσαν να προστεθούν στα πλαίσια μια ισορροπημένης και σωστής διατροφής τόσο για τα διαβητικά άτομα όσο και για τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Συμπερασματικά
Η ζάχαρη αποτελεί το βασικό συστατικό των αναψυκτικών και ως επακόλουθο την κύρια αιτία αλλαγών του σωματικού βάρους και διαφόρων επιπλοκών στην υγεία. Για το λόγο αυτό δεν ήταν λίγοι εκείνοι που στράφηκαν στα αναψυκτικά διαίτης ως μία ιδανική εναλλακτική επιλογή, καθώς συνδυάζουν τη γεύση και το άρωμα του αναψυκτικού με ελάχιστη ή μηδενική ποσότητα σακχάρων και θερμίδων. Ωστόσο, τα αποτελέσματα των ερευνών δεν επιβεβαιώνουν προς το παρόν κάτι με σαφήνεια. Συνεπώς, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το μέτρο αποτελεί το κλειδί για την κατανάλωση οποιοδήποτε τροφίμου ή ροφήματος και ότι ο βασικότερος τρόπος ενυδάτωσης είναι το νερό.