Η έννοια της γαστροοισοφαγικής ή όξινης παλινδρόμησης (ΓΟΠ) χρησιμοποιείται για να περιγράψει την κινητικότητα του γαστρικού υγρού από το στομάχι πίσω στον οισοφάγο. Πρόκειται για μια συχνή γαστρεντερική διαταραχή που πλήττει το 10-20% του γενικού πληθυσμού και συνδέεται άμεσα με τις διατροφικές συνήθειες των ατόμων. Όταν η παλινδρόμηση των οξέων συμβαίνει επανειλημμένα με την πάροδο του χρόνου, ερεθίζεται ο βλεννογόνος του οισοφάγου και απαιτείται άμεση αντιμετώπιση. Συνεπώς, επειδή ακριβώς τα διάφορα τρόφιμα επηρεάζουν την ποσότητα των οξέων του στομάχου οι αλλαγές στη διατροφή και στον τρόπο ζωής των ατόμων αποτελούν τον πρωταρχικό παράγοντα αντιμετώπισης της νόσου.

 

Που οφείλεται η Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ);

Σε φυσιολογικές συνθήκες η πορεία της τροφής μετά την κατανάλωση της περιλαμβάνει τη μεταφορά της στον οισοφάγο και τελικά στο στομάχι, όπου παράγεται το γαστρικό οξύ με σκοπό την ολοκλήρωση της πέψη της. Το γαστρικό υγρό χαρακτηρίζεται από αυξημένη συγκέντρωση υδροχλωρικού οξέος, το οποίο λόγω της υψηλής οξύτητας του μπορεί να προκαλέσει ιστικές αλλοιώσεις σε οποιαδήποτε περιοχή εκτός του στομάχου. Για την αποφυγή λοιπόν της παλινδρόμησης του οξέος αυτού πίσω στον οισοφάγο υπάρχει ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας που λειτουργεί σαν βαλβίδα επιτρέποντας την είσοδο της τροφής και παρεμποδίζοντας ταυτόχρονα την επιστροφή ων γαστρικών υγρών. Στην περίπτωση της ΓΟΠ, ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρα χαλαρώνει με αποτέλεσμα να λειτουργεί ανεπαρκώς και το περιεχόμενο του στομάχου περνά προς τον οισοφάγο. Κατά καιρούς, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση παρατηρείται κυρίως μετά από την κατανάλωση ενός μεγάλου και λιπαρού γεύματος. Ταυτόχρονα, η παχυσαρκία και γενικότερα το αυξημένο σωματικό βάρος επιδεινώνουν την εμφάνιση ΓΟΠ.

 

Ποιες διατροφικές συνήθειες μπορούν να μειώσουν την εμφάνιση ΓΟΠ;

Με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες συστήνεται:

Η κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων

Η καθιέρωση μικρών και συχνών γευμάτων μέσα στην ημέρα θα βοηθήσει τα άτομα με ΓΟΠ να μειώσουν τα συμπτώματα της. Αντίθετα, τα μεγάλα γεύματα αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης γαστρικής διάτασης και ενδεχομένως παλινδρόμησης του γαστρικού υγρού.

Αποφυγή τροφίμων και ποτών που οδηγούν σε χαλάρωση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα

Υπάρχουν κάποια τρόφιμα που έχουν ενοχοποιηθεί για την αρνητική τους επίδραση στον κατώτατο οισοφαγικό σφιγκτήρα. Τα τρόφιμα αυτά καλό θα είναι να αποφεύγονται, ώστε να μειώνεται η εμφάνιση συμπτωμάτων της ΓΟΠ. Τέτοιου είδους τρόφιμα είναι τα λιπαρά τρόφιμα π.χ. τηγανητά, βούτυρο, τύπου  “fast food”, η σοκολάτα, τα ανθρακούχα ροφήματα π.χ. αναψυκτικά, τα αλκοολούχα ποτά, ο δυόσμος, η μέντα, το κρεμμύδι και το σκόρδο.

Αποφυγή εσπεριδοειδών

Η αποφυγή των εσπεριδοειδών φρούτων, όπως πορτοκάλι, λεμόνι, grapefruit και ανανά συστήνεται σε άτομα που πάσχουν από ΓΟΠ καθώς τα τρόφιμα αυτά φαίνεται να διεγείρουν τον βλεννογόνο του οισοφάγου.

 

Ποιες τροφές μπορούν να μειώσουν την εμφάνιση ΓΟΠ;

Λαχανικά

Τα λαχανικά επειδή ακριβώς είναι φυσικά χαμηλά σε λιπαρά και σάκχαρα, βοηθούν στη μείωση των οξέων στο στομάχι. Συστήνεται η συχνή κατανάλωση λαχανικών όπως, μπρόκολο, σπαράγγια, χόρτα, πατάτες και αγγούρια.

Βρώμη

Η βρώμη αποτελεί μια πλούσια πηγή φυτικών ινών. Μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες έχει συνδεθεί άμεσα με την καλύτερη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος και συνεπώς με χαμηλότερο κίνδυνο γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Ασπράδι αυγού

Το λεύκωμα του αυγού αποτελεί μια καλή διατροφική επιλογή, αντίθετα με τον κρόκο που μπορεί να πυροδοτήσει την εμφάνιση των συμπτωμάτων, λόγω των χαμηλών λιπαρών του.

Υγιεινά λιπαρά

Διατροφικές πηγές υγιεινών λιπαρών είναι το ελαιόλαδο και οι ανάλατοι και ωμοί ξηροί καρποί. Η μείωση της πρόσληψης κορεσμένων και trans λιπαρών οξέων και η αντικατάσταση με πολυακόρεστα λιπαρά θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της ΓΟΠ.

Συμπερασματικά

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) αποτελεί λοιπόν μία αρκετά συχνή γαστρεντερική διαταραχή που εμφανίζεται ακόμη και σε υγιή άτομα και οφείλεται στην επιστροφή του γαστρικού υγρού του στομάχου πίσω στον οισοφάγο. Σε κάθε περίπτωση κλειδί στη διαχείριση της ΓΟΠ είναι η αλλαγή του τρόπου διατροφής και ζωής των ατόμων που πάσχουν. Από εκεί και πέρα, ανάλογα με συμπτωματολογία που εμφανίζουν τα άτομα συστήνεται η λήψη φαρμακευτικής αγωγής από τον γιατρό.  Υπάρχουν συγκεκριμένα τρόφιμα και συνδυασμοί τροφίμων που μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα της παλινδρόμησης, ωστόσο απαιτείται εξατομίκευση κάτι το οποίο μπορεί να επιτευχθεί με τη βοήθεια του διαιτολόγου.