Τα κάστανα θεωρούνται κατεξοχήν χειμωνιάτικη διατροφική επιλογή με χαρακτηριστική γλυκιά και πλούσια γεύση. Πρόκειται για ένα είδος τροφής, που ανήκει στην οικογένεια των ξηρών καρπών. Τα στοιχεία που διαφοροποιούν τα κάστανα από τους υπόλοιπους ξηρούς καρπούς είναι η υψηλή διατροφική τους αξία, το χαμηλό θερμιδικό φορτίο και τα πολλαπλά οφέλη για την υγεία που διαθέτουν. Απολαμβάνονται ψητά, βραστά, σε μορφή κρέμας, σε μείγμα γέμισης ή ως γλυκό του κουταλιού και συνοδεύουν τόσο κυρίως πιάτα όσο σαλάτες και σνακ. Ας μελετήσουμε όμως λίγο περισσότερο αυτό το ιδιαίτερο είδος καρπού.
Ποια είναι η διατροφική αξία του κάστανου;
Αν και θεωρείται από πολλούς ο «βασιλιάς» των ξηρών καρπών, η θρεπτική του αξία πλησιάζει αυτή της γλυκοπατάτας ή του καλαμποκιού και λιγότερο των ξηρών καρπών. Σε αντίθεση λοιπόν με τους υπόλοιπους καρπούς, το κάστανο διαθέτει υψηλή περιεκτικότητα σε νερό (52 γρ/100γρ), χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος (2.7γρ/100γρ) και αποτελεί χαρακτηριστική πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας (2γρ/100γρ) και υδατανθράκων. Ταυτόχρονα, το κάστανο αποδίδει πολύ λιγότερες θερμίδες (170 kcal/100γρ) σε σχέση με τα καρύδια, τα αμύγδαλα ή τα φιστίκια, τα οποία θα δώσουν κατά μέσο όρο 600kcal ανά 100 γραμμάρια. Το πλούσιο θρεπτικό προφίλ του κάστανου ολοκληρώνεται με την υψηλή περιεκτικότητα του σε βιταμίνη C, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, όπως είναι το ασβέστιο, το μαγνήσιο, ο φώσφορος και το κάλιο.
Το κάστανο αποτελεί άριστη πηγή σύνθετων υδατανθράκων και φυτικών ινών, γεγονός που το καθιστά τρόφιμο χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη και συνεπώς μπορεί να καταναλωθεί και από διαβητικά άτομα.
Αποτελεί gluten free τρόφιμο;
Αξίζει να αναφερθεί εξίσου, ότι το κάστανο ανήκει στην ομάδα τροφίμων, που είναι ελεύθερα γλουτένης και σιταριού. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να καταναλωθεί άφοβα από άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη ή παρουσιάζουν δυσανεξία στην γλουτένη.
Ποια είναι τα οφέλη για την υγεία;
- Οι φυτικές ίνες και οι σύνθετοι υδατάνθρακες που περιέχονται στα κάστανα, μειώνουν τα επίπεδα της LDL ή «κακής» χοληστερόλης και σταθεροποιούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Επίσης, συμβάλλουν στη βελτίωση της δυσκοιλιότητας και στην αποφυγή εντερικών επιπλοκών.
- Οι υψηλές ποσότητες υδατανθράκων βοηθούν στη δημιουργία βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων αποθηκών ενέργειας.
- Η παρουσία μεγάλων ποσοτήτων βιταμίνης C και αντιοξειδωτικών συνεισφέρει στον σχηματισμό αιμοφόρων αγγείων, χόνδρων και μυών, στην πρόληψη χρόνιων νοσημάτων και στην γενικότερη ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ταυτόχρονα, τα κάστανα ως πηγή πολυφαινολών παρουσιάζουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
- Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες του συμπλέγματος Β τις οποίες περιέχουν, προάγουν την υγεία του δέρματος και βελτιώνουν τη λειτουργία του εγκεφάλου.
- Συστήνονται εξίσου, σε άτομα που θέλουν να ρυθμίσουν την αρτηριακή τους πίεση καθώς τα κάστανα αποτελούν άριστη πηγή καλίου και μαγνησίου, ενώ δεν περιέχουν νάτριο.
Πως τα επιλέγω και τα αποθηκεύω;
Τα κάστανα πρέπει να έχουν λεία και γυαλιστερή επιφάνεια. Το βάρος τους είναι σχετικά μεγάλο συγκριτικά με άλλων καρπών και η μορφή τους αρκετά συμπαγής. Εξαιτίας της αυξημένης περιεκτικότητας τους σε νερό και άμυλο παρουσιάζουν μικρότερη διάρκεια ζωής, γεγονός που τα καθιστά ευπαθή σε αλλοιώσεις. Για αυτό το λόγο, τα φρέσκα κάστανα πρέπει να αποθηκεύονται σε θερμοκρασία δωματίου και να καταναλώνονται σε χρονικό διάστημα μιας εβδομάδας. Σε διαφορετική περίπτωση μπορούν να διατηρηθούν στο ψυγείο μέχρι ένα μήνα περίπου.
Ψήστε τα κάστανα σε χαμηλές θερμοκρασίες έτσι ώστε να διατηρήσετε υψηλή τη περιεκτικότητα τους σε βιταμίνη C και αντιοξειδωτικά.
Σε ποιες μορφές καταναλώνονται;
Τα κάστανα καταναλώνονται κατά βάση βραστά ή ψητά, με την βραστή εκδοχή τους να είναι πιο εύπεπτη. Εδώ και αρκετά χρόνια αποτελούν βασικό υλικό πολλών συνταγών τόσο στην ζαχαροπλαστική όσο και στην μαγειρική. Αρκετά δημοφιλής πλέον είναι η καραμελωμένη εκδοχή τους, ως marron glace, με βάση την γαλλική κουζίνα. Επιπλέον, συνδυαζόμενα με διάφορα άλλα υλικά όπως το μέλι, το κονιάκ, τη σοκολάτα και τη σαντιγί, τα συναντάμε σε μορφή πουρέ και χρησιμοποιούνται σαν γέμιση σε τσουρέκια και κέικ. Ακόμη, τα κάστανα κυκλοφορούν σε μορφή μαρμελάδας ή αλευριού για αλμυρά πιάτα. Με λίγα λόγια, λόγω της περιεκτικότητας τους σε καλά λιπαρά, πρωτεΐνες και αντιοξειδωτικά αλλά και του εύκολου τρόπου κατανάλωσης τους, τα κάστανα συνοδεύουν μια πληθώρα χορτοφαγικών και μη πιάτων. Προστίθενται τόσο σε κυρίως πιάτα όσο και σε γρήγορα και εύκολα σνακ. Πιο συγκεκριμένα, συνδυάζονται εξαιρετικά σε σούπες, ριζότο καθώς και με το χοιρινό κρέας. Και, φυσικά, η πιο γνωστή σε όλους μας χρήση τους είναι στη γέμιση της γαλοπούλας των Χριστουγέννων.
Συμπερασματικά
Τα κάστανα συγκαταλέγονται ανάμεσα στους πιο θρεπτικούς καρπούς και έτσι αξίζουν να ενταχθούν στο καθημερινό σας διατροφολόγιο, καταναλώνοντας τα πάντα με μέτρο. Αποτελούν θρεπτικό σνακ για τα παιδιά στο σχολείο, για τους εφήβους που αθλούνται αλλά και για τους εργαζόμενους στη δουλειά. Η κατανάλωσή του προσφέρει άμεσα την απαιτούμενη ενέργεια και μετριάζει το αίσθημα της πείνας, ενώ ταυτόχρονα χαρίζει σωματική και πνευματική υγεία.