Η μαρμελάδα είναι ένα άλειμμα κυρίως φρούτων, ορισμένες φορές μπορεί να είναι και λαχανικών, που περιέχει επιπρόσθετη ζάχαρη με σκοπό τη μακροχρόνια συντήρηση της. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της είναι η πολτοποίηση του φρούτου, ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να περιέχει και μικρά κομματάκια από το φρούτο. Ως επί το πλείστον στο εμπόριο συναντάται σε σφραγισμένα γυάλινα ή κονσερβοποιημένα δοχεία. Σίγουρα οι έτοιμες μαρμελάδες αποτελούν μια εύκολη και γρήγορη λύση, ωστόσο η σπιτική και παραδοσιακή μαρμελάδα φρούτου παρασκευάζεται από φρούτα βρασμένα με προσθήκη ζάχαρης και κάποιες φορές γλυκόζης και αποτελεί αδιαμφησβήτητα καλύτερη διατροφική επιλογή.
Από τη σκοπιά του διαιτολόγου
Στις περισσότερες περιπτώσεις στην παρασκευή της μαρμελάδας για κάθε 1 κιλό φρούτου προστίθεται 500γρ-750γρ ζάχαρη. Παρόλα αυτά, υπάρχουν αρκετές συνταγές που διαφοροποιούν τις αναλογίες. Η επιλογή της μαρμελάδας με γλυκαντικό αντί για ζάχαρη εδραιώθηκε και λόγω καλύτερης διατροφικής αξίας αλλά και για να μπορεί το προϊόν να απευθύνεται σε άτομα με καταστάσεις υγείας που δεν επιτρέπουν την κατανάλωση γλυκών (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης). Στη αγορά υπάρχουν μαρμελάδες με στέβια, σορβιτόλη, φρουκτόζη κ.α. Στις περισσότερες περιπτώσεις η προσθήκη γλυκόζης χρησιμοποιείται έτσι ώστε να αποφευχθεί το γρήγορο ζαχάρωμα. Η περιεκτικότητα των μαρμελάδων σε βιταμίνες ποικίλει ανάλογα με το φρούτο. Παρόλο που ένα μέρος των βιταμινών καταστρέφεται λόγω της θερμικής επεξεργασίας, ένα μέρος τους επιβιώνει και διατηρείται στο τελικό προϊόν. Η βιταμίνη Α όμως αντέχει τη θερμική επεξεργασία και υπάρχει σε ικανοποιητική ποσότητα μέσα στο προϊόν.
| Μαρμελάδα (100γρ.) | Με ζάχαρη | Με γλυκαντικό |
|---|---|---|
| Σορβιτόλη / Στέβια & Φρουκτόζη | ||
| Θερμίδες (kcal) | 252 | 156 /169 |
| Λιπαρά (g) | 0 | <0.1 /0 |
| Κορεσμένα Λιπαρά (g) | 0 | <0.1 /0 |
| Υδατάνθρακες (g) | 63 | 59.7 /41 |
| Σάκχαρα (g) | 62.7 | 4.0 /40 |
| Πρωτεΐνη (g) | 0.2 | 0.3 /0 |
| Αλάτι | 0 | 0.02 /0 |
Σε ποια γεύματα μπορεί η μαρμελάδα να προστεθεί;
Η μαρμελάδα ανήκει στη ομάδα ισοδυνάμων του φρούτου. Ένα πλήρες πρωινό γεύμα μπορεί να περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα ισοδύναμο φρούτου. Συγκεκριμένα, αποτελεί μια καλή πρόταση αφού παρέχει στον οργανισμό τους απαραίτητους υδατάνθρακες για τη λειτουργία των μυών και του εγκεφάλου. Επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως ενδιάμεσο σνακ συνδυαστικά με κάποια μορφή αμύλου. Ωστόσο, λόγω του τρόπου παρασκευής της η κατανάλωση μαρμελάδας δεν έχει την ίδια θρεπτική αξία με το να καταναλωθεί το φρούτο αυτούσιο. Μικρές εναλλαγές όμως στην καθημερινότητα αποτελούν σημαντικό παράγοντα ώστε ο οργανισμός να μην κουραστεί. Η μαρμελάδα συνοδεύεται ως άλειμμα στο ψωμί, σε φρυγανιές ή/και ρυζοκοφρέτες με λίγο τυράκι και αποτελεί υπέροχο συνδυασμό τόσο γευστικά όσο και θρεπτικά.
Μαρμελάδα vs μέλι
Το μέλι αποτελείται κυρίως από μείγμα γλυκόζης και φρουκτόζης και είναι άμεσα απορροφήσιμο λόγω των απλών σακχάρων που περιέχει. Αποτελεί εξαιρετική πηγή ενέργειας και είναι ένα φυσικό γλυκαντικό σε αντίθεση με την μαρμελάδα που χρειάζεται την προσθήκη της ζάχαρης. Μια κουταλιά της σούπας μέλι προσφέρει περίπου 60 θερμίδες. Οι θερμίδες αυτές προέρχονται αποκλειστικά από την ποσότητα των υδατανθράκων που περιέχει και συγκεκριμένα της ζάχαρης. Συνεπώς, η θρεπτική τους αξία διαφοροποιείται μόνο και μόνο με την προστιθέμενη ζάχαρη που περιέχει η μαρμελάδα.
Τι είναι καλύτερο για ένα παιδί;
Η εισαγωγή του μελιού στη διατροφή ενός βρέφους πρέπει να γίνεται μετά το πρώτο έτος ζωής του. Είναι προτιμότερο να καθυστερήσει όσο το δυνατόν περισσότερο χρονικά η ένταξη της γλυκιάς γεύσης. Τόσο η μαρμελάδα όσο και το μέλι καλύπτουν τις ανάγκες σε γλυκιά γεύση. Δεν υπάρχουν μεγάλες διατροφικές διαφορές μεταξύ της μαρμελάδας και του μελιού, πέρα από το γεγονός ότι κάθε τρόφιμο έχει τα δικά του χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η συνολική ημερήσια πρόσληψη της ζάχαρης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 12 κουταλάκια του γλυκού (1 κουταλάκι= 5γρ ζάχαρη).
Συμπερασματικά
Οι μαρμελάδες είναι από τις πιο υγιεινές λύσεις για να καταπολεμήσουμε την όρεξή μας για γλυκό. Οι θερμίδες που μας παρέχουν προέρχονται από τους υδατάνθρακες και είναι 40- 60 θερμίδες ανά κουταλιά και αναλόγως φυσικά το φρούτο. Αν και η υψηλή περιεκτικότητα σε απλά σάκχαρα αυξάνει τη γλυκόζη στο αίμα, οι μαρμελάδες αποτελούν μια σαφώς πιο υγιεινή επιλογή από άλλα γλυκά μιας και δεν περιέχουν βούτυρο και άλλα ζωικά λιπαρά. Ωστόσο, το κλειδί στη σωστή ένταξη της μαρμελάδας στο καθημερινό διατροφολόγιο είναι η ύπαρξη του μέτρου. Τόσο η μαρμελάδα όσο και το μέλι θα πρέπει να καταναλώνονται σύμφωνα με τις οδηγίες των διατροφολόγων από μικρούς και μεγάλους, ώστε να μη ξεφεύγει η θερμιδική πρόσληψη.
