ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΤΥΡΙΩΝ ΣΕ ΜΙΑ ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ;

Τα τυριά αποτελούν προϊόν επεξεργασίας του γάλακτος διατηρώντας αναλλοίωτη την υψηλή βιολογική του αξία. Πρόκειται λοιπόν για τροφές που συγκαταλέγονται στην κατηγορία των γαλακτοκομικών με υψηλή συγκέντρωση σε πρωτεΐνες, ασβέστιο, φώσφορο και βιταμίνες, στοιχεία απαραίτητα για τη σωστή και επαρκή ανάπτυξη του οργανισμού. Η θρεπτική αξία του τυριού διαφοροποιείται ανάλογα με την προέλευση του, τον τρόπο παραγωγής και επεξεργασίας του. Ωστόσο, για να εκτιμηθεί σωστά η σημασία του στο διαιτολόγιο του καθενός πρέπει να ληφθεί υπόψη η ποσότητα και η συχνότητα κατανάλωσης καθώς και η ευληπτότητα του. Η κατανάλωση τους μπορεί να γίνει είτε σε ωμή μορφή είτε σε ψημένη, ενώ συνδυάζονται ευχάριστα με πλήθος άλλων τροφίμων όπως κρέας, λαχανικά, φρούτα, ποτά και σε σαλάτες.

Ποια είναι τα είδη τυριών και πως ταξινομούνται;

Η Ευρώπη αποτελεί την κατ’ εξοχήν γαλακτοπαραγωγική περιοχή στον κόσμο. Η ταξινόμηση των τυριών γίνεται ανάλογα με το είδος του γάλακτος ή το συνδυασμό ειδών γάλακτος που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή τους και ανάλογα με τον τρόπο και το χρόνο ωρίμανσης και την υγρασία που τελικά περιέχουν. Στην πρώτη περίπτωση τα τυριά διακρίνονται σε αγελαδινά, πρόβεια και κατσικίσια, ενώ στη δεύτερη διακρίνονται σε πολύ σκληρά (παρμεζάνα), σκληρά (κασέρι, κεφαλοτύρι), ημίσκληρα (gouda, edam), μαλακά (φέτα, μυζήθρα, ανθότυρο, cottage).

Από την σκοπιά του διαιτολόγου

Τοποθετώντας τα δημοφιλέστερα τυριά στο μικροσκόπιο αναλύουμε εκτενέστερα τη διατροφική τους αξία. Ωστόσο, ένας είναι ο βασικός κανόνας που θα πρέπει να ακολουθεί κανείς για να μπορεί να τα καταναλώνει ελεύθερα σε ένα πλάνο σωστής  και ισορροπημένης διατροφής και αφορά την επιλογή τυριών χαμηλών σε θερμίδες και λιπαρά.

Μοτσαρέλα: Η μοτσαρέλα αποτελεί ένα μαλακό τυρί χαμηλό σε νάτριο και σε θερμίδες συγκριτικά με τα υπόλοιπα τυριά.

Ανθότυρο: Πρόκειται για ένα λευκό τυρί με ήπια γεύση, μαλακό σε υφή με ποσοστό υγρασίας 70% και χωρίς κάποια εξωτερική μεμβράνη.

Blue cheese: Το ονομαζόμενο “μπλε τυρί” διαθέτει πλούσια γεύση, ενώ ταυτόχρονα έχει υψηλή συγκέντρωση ασβεστίου.

Φέτα: Η φέτα είναι ένα από τα δημοφιλέστερα ελληνικά τυριά. Είναι αρκετά υψηλό σε αλάτι αλλά ταυτόχρονα χαμηλό σε θερμίδες.

Τυρί Cottage: Το cottage είναι ένα φρέσκο ​​τυρί πλούσιο σε πρωτεΐνες. Αποτελεί μια από τις κύριες επιλογές για τα άτομα που ακολουθούν ένα πρόγραμμα διατροφής καθώς η προσθήκη του προσφέρει εύκολα το αίσθημα της πληρότητας.

Παρμεζάνα: Η παρμεζάνα είναι ένα τυρί χαμηλό σε λακτόζη με υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο και φώσφορο, γεγονός που προάγει την υγεία των οστών.

Τσένταρ: Το cheddar είναι πλούσιο σε βιταμίνη K2. Η λήψη επαρκούς ποσότητας αυτής της βιταμίνης μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων.

Κατσικίσιο τυρί: Το κατσικίσιο τυρί είναι χαμηλότερο σε λακτόζη και περιέχει πρωτεΐνες που μπορούν να αφομοιωθούν ευκολότερα από τον οργανισμό συγκριτικά με τις αντίστοιχες πρωτεΐνες των τυριών από το αγελαδινό γάλα.

Η θερμιδική αξία των παραπάνω τυριών ανά 100γρ είναι η εξής:

Πότε ακριβώς και με ποιο τρόπο μπορεί να ενταχθεί το τυρί στη διατροφή;

Μετά τα δύο πρώτα έτη ζωής του ανθρώπου ορισμένα από τα τυριά μπορούν να ενταχθούν στη διατροφή του σε μικρές ποσότητες και σταδιακά, συνήθως αναμειγμένα με άλλες εύγεστες τροφές. Ιδανικά συστήνονται τα μαλακά και με ήπια γεύση τυριά καθώς και με υψηλή συγκέντρωση εύπεπτων πρωτεϊνών. Το πιο εύκολο τυρί γευστικά για ένα βρέφος είναι το φρέσκο ανθότυρο χωρίς πολλά λιπαρά και αλάτι. Η κατανάλωση τυριού κατά την παιδική ηλικία κρίνεται απαραίτητα λόγω της συμβολής του στην ανάπτυξη του σκελετού, μαζί με τα υπόλοιπα γαλακτοκομικά προϊόντα, καθώς και του μυϊκού ιστού. Αντίστοιχα, κατά την τρίτη ηλικία η διατροφική σύσταση του τυριού συμβάλλει στην αναπλήρωση των φθορών στους διάφορους ιστούς του σώματος. Για τα άτομα που ακολουθούν ένα πρόγραμμα διατροφής με στόχο την απώλεια βάρους συστήνεται η επιλογή τυριών χαμηλών σε λιπαρά, ώστε να υπερτερεί η περιεκτικότητα τους σε πρωτεΐνη. Η πρωτεΐνη διαθέτει μεγαλύτερη ενεργειακή και γενικότερα θρεπτική αξία συγκριτικά με το λίπος.

Μπορούν τα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη να καταναλώνουν τυρί;

Αναφορικά με τα βρέφη που παρουσιάζουν δυσανεξία στη λακτόζη, τα σκληρά τυρί είναι μια εξαιρετική πηγή ασβεστίου με σχεδόν μηδενική περιεκτικότητα σε λακτόζη. Τυριά όπως η γραβιέρα και η παρμεζάνα μπορούν να αντικαταστήσουν το γάλα στη διατροφή του παιδιού. Αντίθετα, τα λευκά τυριά περιέχουν σχετικά μεγαλύτερες ποσότητες λακτόζης.  Σε γενικές γραμμές, τα άτομα που έχουν δυσανεξία στη λακτόζη μπορούν να καταναλώνουν τυρί, απλά σε μετριασμένες πάντα ποσότητες με χαμηλή περιεκτικότητα σε λακτόζη ώστε  ο οργανισμός μπορεί να πραγματοποιήσει την πέψη της.

Συμπερασματικά

Το τυρί καθώς και όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφής του ανθρώπου. Εφόσον, καταναλώνονται στη σωστή ποσότητα και συχνότητα δεν αποτελούν επιβαρυντικές τροφές για τον οργανισμό, ο οποίος μπορεί να λάβει όλα τα οφέλη της θρεπτικής τους αξίας. Καλό θα ήταν να επιλέγετε τυριά χαμηλών λιπαρών αλλά πλούσια σε πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας στα πλαίσια μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής.