ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΧΤΑΠΟΔΙΟΥ;

Το χταπόδι αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλής και αγαπητούς μεζέδες τόσο του καλοκαιριού όσο και σε περιόδους νηστείας. Πρόκειται για μια τροφή που ανήκει στην οικογένεια των θαλασσινών και ξεχωρίζει για την υψηλή διατροφική της αξία και την χαμηλή περιεκτικότητα σε χοληστερίνη.  Όπως τα περισσότερα είδη θαλασσινών το χταπόδι διατίθεται στην αγορά ως φρέσκο, κατεψυγμένο, κονσερβοποιημένο και αποξηραμένο. Ταυτόχρονα, μπορεί να καταναλωθεί είτε ωμό είτε μαγειρεμένο χωρίς να χαθούν τα ιδιαίτερα οφέλη του για την υγειά. Ανάλογα με το είδος του χταποδιού και το τρόπο που θα μαγειρευτεί, το χταπόδι μπορεί να αποκτήσει εντελώς διαφορετικά προφίλ γεύσης και υφής.

Από την σκοπιά του διαιτολόγου

Συνολικά, το χταπόδι αποτελεί πλούσια πηγή άπαχης πρωτεΐνης, χαμηλή σε θερμίδες, λίπος και υδατάνθρακες αλλά υψηλή σε αμινοξέα, ιχνοστοιχεία και μικροθρεπτικά συστατικά όπως είναι οι βιταμίνες. Ας δούμε αναλυτικότερα το  διατροφικό προφίλ 85 γραμμαρίων βραστού χταποδιού.

(Τα αποτελέσματα των ποσοστών έχουν προσδιοριστεί με βάσει την ημερήσια αξία πρόσληψης-DV)

Όπως η μέθοδος παρασκευής που επιλέγεται για το χταπόδι μπορεί να αλλάξει τη γεύση και την υφή του τελικού πιάτου, μπορεί επίσης να επηρεάσει και την τελική θρεπτική αξία του. Για παράδειγμα το αποξηραμένο χταπόδι μπορεί να περιέχει μέχρι και 1.114 mg νατρίου περισσότερο από το φρέσκο μαγειρεμένο χταπόδι. Επιπλέον, το κονσερβοποιημένο χταπόδι είναι συνήθως συσκευασμένο σε λάδι και επομένως αυξάνεται η περιεκτικότητα του σε λίπος. Εξίσου υψηλότερο ποσοστό λίπους διαθέτει το χταπόδι όταν τηγανίζεται. Ωστόσο, με οποιαδήποτε μέθοδο και αν παρασκευάζεται το χταπόδι είναι μια απίστευτα πλούσια πηγή πολλών θρεπτικών συστατικών, όπως η βιταμίνη Β12 και το σελήνιο. Τέλος, αν και δεν διαθέτει υψηλή περιεκτικότητα σε ακόρεστα λιπαρά όσο άλλα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός και ο τόνος, το χταπόδι εξακολουθεί να είναι πλούσιο σε ωμέγα-3 λιπαρά.

Ποια είναι τα οφέλη του χταποδιού για την υγεία;

Πλούσια πηγή άπαχης πρωτεΐνης

Όπως και τα υπόλοιπα θαλασσινά, το χταπόδι αποτελεί μια πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας. Το γεγονός αυτό το καθιστά μια τροφή χαμηλή σε θερμίδες, λίπος και χοληστερόλη. Έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση θρεπτικών πηγών χοληστερόλης όπως είναι τα θαλασσινά συμβάλλουν στην αποφυγή αύξησης των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα σε σχέση με την κατανάλωση τροφών όπως το κόκκινο κρέας που διαθέτει υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά.

Αν και πλέον είναι γνωστό ότι τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα δεν επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τη διαιτητική της πρόσληψη, άτομα που έχουν ήδη υψηλή χοληστερίνη θα πρέπει να ελέγχουν λίγο περισσότερο την ποσότητα που προσλαμβάνουν από τη διατροφή τους.

Ασπίδα προστασίας για την καρδιά

Το χταπόδι περιέχει υψηλά ποσοστά ω3 λιπαρών οξέων  «καλών λιπαρών», τα οποία θεωρούνται απαραίτητα, καθώς ο ανθρώπινος οργανισμός δεν μπορεί να τα συνθέσει από μόνος του. Τα ω3 λιπαρά σχετίζονται με την καλή υγεία της καρδιάς και των αγγείων. Συγκεκριμένα, συμβάλλουν στην μείωση της αρτηριακής πίεσης και επιβραδύνουν τη συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες, μειώνοντας το στρες στην καρδιά. Φαίνεται λοιπόν, ότι μια διατροφή πλούσια σε άπαχα θαλασσινά μπορεί να βελτιώσει την υγεία της καρδιάς ως ένα βαθμό.

Προάγει τη γνωστική Υγεία

Το χταπόδι είναι πλούσιο σε μαγνήσιο, ένα μέταλλο που πολλοί άνθρωποι δεν παίρνουν αρκετά στη διατροφή τους. Έρευνες έχουν δείξει ότι το μαγνήσιο μπορεί να υποστηρίξει την υγιή εγκεφαλική δραστηριότητα, τη μνήμη και τις διαδικασίες μάθησης. Αυτό μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο γνωστικών ασθενειών όπως η άνοια και το Αλτσχάιμερ.

Προλαμβάνει την κατάθλιψη

Δύο από τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα που βρίσκονται στο χταπόδι , το εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA) και το εικοσιδυαεξανοϊκό οξύ (DHA), θεωρείται ότι προλαμβάνουν την κατάθλιψη και άλλες διαταραχές της διάθεσης. Ωστόσο, οι μελέτες βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη με τις κλινικές δοκιμές να δίνουν πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα για αυτή την ικανότητα των ωμέγα-3 λιπαρών.

Πηγή βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων

Το χταπόδι αποτελεί επίσης μια εξαιρετική πηγή βιταμίνης Β12, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στη φυσιολογική λειτουργία του νευρικού συστήματος και του εγκεφάλου και στη σύνθεση των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Επιπλέον, το χταπόδι είναι μια καλή πηγή σιδήρου, σεληνίου, φωσφόρου και ψευδαργύρου, ενώ περιέχει σημαντικές ποσότητες μαγνησίου και βιταμινών του συμπλέγματος Β και βιταμίνης Α.

Έχει βρεθεί ότι 30 γραμμάρια μαγειρεμένου χταποδιού προσφέρουν τετραπλάσια ποσότητα βιταμίνης Β12 από αυτή που απαιτείται για να καλυφθούν πλήρως οι ημερήσιες ανάγκες ενός υγιούς ενηλίκου. Πληροφορία σημαντική για τα άτομα που αποφεύγουν την κατανάλωση κρέατος.

Υπάρχουν κίνδυνοι από την κατανάλωση χταποδιού;

Υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο

Μια μερίδα χταποδιού μπορεί να περιέχει έως και 25% του DV σε νάτριο και αυτό χωρίς να προστεθεί επιπλέον αλάτι κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του μαγειρέματος. Για μερικούς ανθρώπους αυτή η υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο θα μπορούσε να είναι ανησυχητική καθώς επηρεάζει αρνητικά την αρτηριακή πίεση και αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρδιακής νόσου.

Κίνδυνος έκθεσης σε υδράργυρο

Όπως και τα περισσότερα θαλασσινά, έτσι και το χταπόδι μπορεί να φέρει ορισμένη ποσότητα βαρέων μετάλλων, όπως είναι ο υδράργυρος και το αρσενικό. Κάποιες έρευνες δείχνουν ότι αυτά τα μέταλλα συχνά συγκεντρώνονται στους πεπτικούς αδένες του θαλάσσιου πλάσματος, επομένως η αποφυγή αυτών των ιστών είναι ένας τρόπος περιορισμού της έκθεσης. Οι έγκυες, οι θηλάζουσες καθώς και τα μικρά παιδιά αποτελούν τις πιο ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες απέναντι στα βαρέα μέταλλα και για αυτό το λόγο θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στη κατανάλωση τόσο του χταποδιού όσο και των υπόλοιπων θαλασσινών.

Συνοψίζοντας

Όπως φαίνεται από όλα τα παραπάνω το χταπόδι αποτελεί μια υγιεινή τροφή που είναι εξαιρετικά πλούσια σε πολλά θρεπτικά συστατικά. Αποτελεί όχι μόνο ένα νόστιμο γεύμα για πολλούς αλλά θα μπορούσε αναμφίβολα να είναι μέρος μιας θρεπτικής και καλά ισορροπημένης διατροφής. Όταν η κατανάλωση του γίνεται με μέτρο χρησιμοποιώντας θρεπτικές μεθόδους μαγειρέματος μπορεί να προσφέρει αρκετά οφέλη στην υγεία σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.