ΣΤΑΦΥΛΙ: ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΤΟΥ ΑΞΙΑ;

Το σταφύλι αποτελεί ένα δημοφιλές φρούτο και τον καρπό του αμπελιού. Πρόκειται για ένα τρόφιμο που ανήκει στην οικογένεια των καλοκαιρινών φρούτων και κάνει επίσημα την εμφάνιση του περίπου στις αρχές του Αυγούστου. Ανάλογα με την απόχρωση του μπορεί κανείς να διακρίνει τις διάφορες ποικιλίες που υπάρχουν καθώς επίσης και την παρουσία πολυφαινολικών ουσιών με ισχυρή αντιοξειδωτική και αντικαρκινική δράση. Όπως και τα υπόλοιπα φρούτα, το σταφύλι αποτελείται κατά βάση από νερό, ενώ διαθέτει ταυτόχρονα χαμηλό θερμιδικό περιεχόμενο. Το σταφύλι μπορεί να ενσωματωθεί εύκολα στην καθημερινή διατροφή μας προσφέροντας μια γευστική, δροσερή και υγιεινή επιλογή.

Από τη σκοπιά του διαιτολόγου

Ένα ισοδύναμο φρούτου αντιστοιχεί με περίπου 17 ρόγες σταφύλι (85γρ.), ποσότητα που θα μας δώσει περίπου 60 θερμίδες και παράλληλα θα μας εφοδιάσει με θρεπτικά συστατικά, απαραίτητα για την καλή υγεία. Πολλοί θεωρούν ότι το σταφύλι δεν έχει θέση στη δίαιτα λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε σάκχαρα. Ωστόσο, η φυσική γλυκύτητα του σταφυλιού οφείλεται στα φυσικά του σάκχαρα, δηλαδή στον μονοσακχαρίτη φρουκτόζη και όχι στην σουκρόζη που αποτελεί την κοινή ζάχαρη. Το σταφύλι αποτελείται κατά 80% από νερό. Το υπόλοιπο μέρος του αποτελείται κατά βάση από υδατάνθρακες. Ταυτόχρονα, περιέχει μικρές ποσότητες φυτικών ινών και ουσιών με ευεργετικές επιδράσεις στην εντερική λειτουργία και όχι μόνο. Επιπλέον, αποτελεί βασική πηγή βιταμίνης Κ, που είναι απαραίτητη για τη σύνθεση πρωτεϊνών που εμπλέκονται στην πήξη του αίματος, χαλκού, πολυφαινολών και καροτενοειδών.

Ποια είναι τα οφέλη του για την υγεία;

Σύμμαχος στη απώλεια βάρους 

Το σταφύλι όπως ήδη αναφέρθηκε αποτελεί ένα φρούτο χαμηλό σε θερμίδες. Το γεγονός αυτό το καθιστά κατάλληλο για την ενσωμάτωση του σε μια διατροφή με στόχο την απώλεια σωματικού βάρους. Επίσης, η γλυκιά γεύση που διαθέτει μπορεί να καλύψει την ημερήσια ανάγκη για γλυκό, μειώνοντας την επιθυμία για αναζήτηση διαφόρων άλλων εδεσμάτων,  τα οποία στην πλειοψηφία τους είναι πλούσια σε πρόσθετα σάκχαρα και θερμίδες.

Συμβάλλει στην καλή υγεία της καρδιάς

Η υψηλή περιεκτικότητά του σταφυλιού σε κάλιο έχει συνδεθεί με τον αποτελεσματικό έλεγχο της υψηλής αρτηριακής πίεσης και κατ’επέκταση της πρόληψης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Επιπλέον, περιέχει αυξημένη συγκέντρωση αντιοξειδωτικών, τα οποία με τη σειρά τους βοηθούν στη μείωση του οξειδωτικού στρες και στην προάσπιση της υγείας της καρδιάς.

Βοηθός στην υγεία των ματιών 

Το πλούσιο περιεχόμενο των σταφυλιών σε πολυφαινόλες (π.χ. ρεσβερατρόλη) και σε καροτενοειδή μπορεί να συμβάλλει στην υγεία των ματιών. Μελέτες έχουν δείξει ότι συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης εκφύλισης της ωχράς κηλίδας του αμφιβληστροειδούς χιτώνα.  Επίσης, τα καροτενοειδή, όπως η λουτεΐνη και η ζεαξανθίνη είναι ουσίες που εντοπίζονται στην ωχρά κηλίδα του ματιού, βελτιώνοντας την οπτική οξύτητα και προστατεύοντας τον αμφιβληστροειδή χιτώνα από τις οξειδωτικές βλάβες που προκαλούνται μέσω της υπεριώδους ακτινοβολίας.

Πως μπορώ να εντάξω το σταφύλι στη διατροφή μου;

Η μεταποίηση του σταφυλιού μπορεί να οδηγήσει στην παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας και γεύσης, όπως είναι το κρασί, ο χυμός σταφυλιού και η σταφίδα. Ωστόσο, μπορεί να προστεθεί ως έχει σε ποικιλια συνταγών αυξάνοντας τη γεύση και τη διατροφική τους αξία. Για παράδειγμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως:

• Σνακ: Ο πιο συνηθισμένος τρόπος να εντάξετε το σταφύλι στη διατροφή σας είναι καταναλώνοντάς το ωμό ως σνακ μεταξύ των γευμάτων. Επίσης, μπορείτε να συνοδεύσετε το σταφύλι με ανάμεικτους ξηρούς καρπούς για μια καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου μέσα στην ημέρα.
• Πρωινό γεύμα: Μία ωραία πρόταση για πρωινό γεύμα μπορεί να περιλαμβάνει το porridge βρώμης σε συνδυασμό με ανάμεικτους ξηρούς καρπούς και ρόγες από σταφύλι. Εναλλακτικά μπορείτε να το προσθέσετε στο πρωινό σας γιαούρτι με μικρή ποσότητα μελιού.
• Χυμός ή smoothie: Μπορείτε να ετοιμάσετε ένα φρέσκο χυμό σταφυλιού ή ένα smoothie για μία δροσερή και θρεπτική επιλογή.
• Ως συστατικό σε γλυκές συνταγές (π.χ. παγωτό, γρανίτα κ.α.)

Υπάρχουν ομάδες ατόμων που θα πρέπει να προσέχουν την κατανάλωση του;

• Άτομα με σακχαρώδη διαβήτη

Το σταφύλι αποτελεί μία εξαιρετικά θρεπτική επιλογή για τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη καθώς είναι ένα φρούτο με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, δηλαδή δεν προκαλεί απότομη αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Ωστόσο, η υπέρμετρη κατανάλωση, δεδομένου ότι το σταφύλι περιέχει αρκετά φυσικά σάκχαρα, μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, επηρεάζοντας αρνητικά το γλυκαιμικό έλεγχο.

• Άτομα που χρησιμοποιούν αντιπηκτικά φάρμακα 

Άτομα που χρησιμοποιούν αντιπηκτικά φάρμακα θα πρέπει να αποφεύγουν την υπέρμετρη κατανάλωση σταφυλιών λόγω της υψηλής τους περιεκτικότητας σε βιταμίνη Κ. Η υπερβάλλουσα πρόσληψη της βιταμίνης Κ έχει σαν αποτέλεσμα να επηρεάζει τη δράση των αντιπηκτικών φαρμάκων. Πιο συγκεκριμένα, όσο μεγαλύτερη είναι η πρόσληψη βιταμίνης Κ τόσο ευνοείται η πήξη του αίματος, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τον στόχο της αγωγής.

Συμπερασματικά

Το σταφύλι αποτελεί ένα φρούτο που τρώγεται ώριμο και συνεπώς τα φυσικά του σάκχαρα είναι ανεπτυγμένα, όταν είναι πια είναι βρώσιμο. Η υψηλή διατροφική του αξία το καθιστούν μια ιδανική επιλογή για ενδιάμεσο σνακ μέσα στην ημέρα ή για συστατικό που μπορεί να προστεθεί σε πληθώρα συνταγών. Ωστόσο, όπως και με κάθε άλλο τρόφιμο η κατανάλωση του θα πρέπει να γίνεται με μέτρο κατά βάση λόγω της υψηλής  περιεκτικότητας του σε φυσικά σάκχαρα τόσο από τα υγιή άτομα όσο και από εκείνα που πάσχουν από διαβήτη.