Οι περισσότεροι από εμάς λίγο ή πολύ είτε έχουμε δοκιμάσει είτε έχουμε σκεφτεί να προμηθευτούμε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής. Τα συμπληρώματα διατροφής αποτελούν ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα που απασχολεί την επιστημονική κοινότητα εδώ και αρκετές δεκαετίες. Πρόκειται για προϊόντα που έχουν σχεδιαστεί για να αυξάνουν την ημερήσια πρόσληψη θρεπτικών συστατικών και διατίθενται στο εμπόριο με τη μορφή δισκίων, ως κάψουλες, παστίλιες, χάπια και φακελάκια σκόνης. Πολλά από τα συμπληρώματα διατροφής είναι ασφαλή και λειτουργούν ευεργετικά για την υγεία του οργανισμού σε συνδυασμό πάντα με μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή. Ωστόσο, υπάρχουν και ορισμένα σκευάσματα που ενέχουν αρκετούς κινδύνους ειδικά εάν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες. Ας εξετάσουμε, λοιπόν, μαζί όλες τις πλευρές αυτού του ζητήματος.

 

Από την σκοπιά του διαιτολόγου

Όπως ακριβώς ορίζεται και από την νομοθεσία, τα συμπληρώματα διατροφής είναι συμπυκνωμένες πηγές θρεπτικών ουσιών ή άλλων ουσιών με θρεπτική ή φυσιολογική επίδραση και έχουν σκοπό τη συμπλήρωση της κανονικής διατροφής. Μια ποικίλη και πολύχρωμη διατροφή είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποκτήσει κανείς όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Ωστόσο, η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής κρίνεται σημαντική σε περιπτώσεις ανεπάρκειας θρεπτικών συστατικών λόγω κακής διατροφής ή κάποιας ιατρικής πάθησης.

Οι πολυβιταμίνες αποτελούν μια εξαιρετική βάση συμπληρώματος διατροφής με σκοπό την διατήρηση της υγείας και την αποφυγή οποιασδήποτε νόσου. Η ιδιότητα τους να συνδυάζουν ποσότητες βιταμινών και μετάλλων στις σωστές αναλογίες με άλλα θρεπτικά συστατικά, όπως είναι για παράδειγμα οι πολυφαινόλες και τα βότανα, τις καθιστά αρκετά ευεργετικές σε περιπτώσεις ανεπάρκειας θρεπτικών συστατικών. Σε κάθε περίπτωση η χορήγηση ενός συμπληρώματος διατροφής μεν μπορεί να καλύψει αποτελεσματικά ορισμένα θρεπτικά ”κενά” αλλά δεν μπορεί να αντικαταστήσει μια καλή και ισορροπημένη διατροφή.

Σύμφωνα με τις Διατροφικές Κατευθυντήριες Γραμμές του 2015, οι διατροφικές ανάγκες πρέπει να καλύπτονται κυρίως από τα τρόφιμα.

 

Είναι επιβλαβής η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής;

Η επικινδυνότητα των συμπληρωμάτων διατροφής έγκειται όχι τόσο στο είδος του συμπληρώματος όσο στην ποσότητα που χορηγείται. Υπερβολικές δόσεις ορισμένων θρεπτικών συστατικών μπορεί να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία. Μεταξύ ορισμένων επιβλαβών αλληλεπιδράσεων ή ανησυχιών που σχετίζονται με την δοσολογία ορισμένων συμπληρωμάτων είναι:

  • Βιταμίνη Κ :Μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα των αραιωτικών του αίματος.
  • Βιταμίνη Ε: Μπορεί να αυξήσει τη δράση των αραιωτικών του αίματος οδηγώντας σε εύκολους μώλωπες και ρινορραγίες.
  • Το υπερικό: Μπορεί να κάνει ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντικαταθλιπτικά, λιγότερο αποτελεσματικά.
  • Φυτικά συμπληρώματα: Μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στο συκώτι.
  • Βιταμίνη Α: Μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα στους καπνιστές.

Σε κάθε περίπτωση για τη μέγιστη ασφάλεια και ποιότητα κρίνεται απαραίτητη η επιλογή συμπληρωμάτων που έχουν ελεγχθεί και εγκριθεί από έναν οργανισμό πιστοποίησης φαρμάκων. Σε συνδυασμό πάντα με την συμβουλή του γιατρού ή του διαιτολόγου.

Ποιος χρειάζεται πραγματικά συμπληρώματα;

Για πολλούς από εμάς έχουν υπάρξει διάφορες στιγμές στη ζωή μας όπου μπορεί να χρειαστήκαμε σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό επιπλέον ποσότητες βιταμινών, μετάλλων και ανόργανων στοιχείων για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την κατανάλωση διαφόρων συμπληρωμάτων διατροφής. Ωστόσο, τα άτομα που πραγματικά έχουν ανάγκη την συχνή χορήγηση τέτοιου είδους σκευασμάτων είναι εκείνα που εμφανίζουν αλλεργίες, που ακολουθούν μια χορτοφαγική διατροφή, οι αθλητές, άτομα με ειδικές ιατρικές παθήσεις ή που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση.  Εξίσου σημαντική είναι η χορήγηση συμπληρωμάτων στις εγκύους και τα παιδιά ή στους ενήλικες έντονα χαμηλού σωματικού βάρους. Τέλος, οι ηλικιωμένοι αποτελούν μια ευπαθή ηλικιακή ομάδα που σε αρκετές περιπτώσεις απαιτεί την χρήση συμπληρωμάτων διατροφής.

Κλείνοντας:

Τελικά είναι απαραίτητη η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής; Όπως είδαμε και παραπάνω η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι απλή καθώς εξαρτάται από το είδος του συμπληρώματος, την αναγκαιότητα του και κυρίως την ποσότητα χορήγησης του. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μια πλούσια και ισορροπημένη διατροφή μπορεί να αποτελέσει τη βασική και μοναδική πηγή πρόσληψης όλων των θρεπτικών συστατικών που χρειάζεται το σώμα. Ωστόσο, υπό την προϋπόθεση ότι ένα σκεύασμα δεν είναι επιβλαβές για το άτομο, η ελευθερία στη χρήση του πρέπει να γίνεται σεβαστή. Σε κάθε περίπτωση τα άτομα που επιθυμούν να προμηθευτούν οποιοδήποτε συμπλήρωμα διατροφής θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τον διατροφολόγο ή το γιατρό τους, ώστε να ενημερωθούν και να είναι σε θέση να κάνουν σωστές επιλογές σε τέτοια προϊόντα.